Beeldtaal is een belangrijk onderdeel van elk ontwerp. Het gaat niet alleen om het kiezen van mooie vormen en afbeeldingen, maar ook om het vinden van de juiste balans in een ontwerp. Grafisch design is namelijk de kunst van balans. Een goed ontworpen afbeelding zorgt ervoor dat alle visuele elementen op de juiste manier verdeeld zijn, waardoor de kijker een gevoel van stabiliteit en zekerheid krijgt.

Beeldtaal in de praktijk

Een goed voorbeeld van hoe beeldtaal werkt, is het logo van Apple. Veel mensen weten dat het blad van het logo naar rechts leunt, maar weten niet waarom hiervoor gekozen is. Het is een mooi voorbeeld van hoe grote merken denken aan kleine details. Zoals in de afbeelding hieronder te zien is, heeft heeft het logo een hap uit de rechterkant, waardoor de hele vorm uit balans zou zijn als het blad recht omhoog zou staan. Door het blad naar rechts te laten leunen, wordt het visuele gewicht van het logo gecompenseerd en ontstaat er een gevoel van balans.

De balans van het Apple logo

Een ander voorbeeld van balans in beeldtaal is het logo van YouTube. In het logo zit een driehoek, die als deze in het midden van het logo geplaatst zou worden, een gevoel van onbalans geeft aan de linkerkant. Sommige grafische ontwerpers proberen dit op te lossen door de driehoek precies in het midden te plaatsen, maar dan komt er juist weer onbalans aan de rechterkant. Het vinden van de juiste balans is dus een uitdaging voor alle grafische ontwerpers, omdat zij moeten vertrouwen op hun eigen instinct.

De balans van het YouTube logo

Beeldtaal in filmposters

Als het gaat om het creëren van balans in een afbeelding met meerdere elementen, kunnen wij veel leren van filmposters. Deze posters moeten vaak veel informatie bevatten, waaronder foto’s van de hoofdpersonen, de titel van de film, de releasedatum en de namen van de regisseur en de meest belangrijke acteurs. Toch slagen de meeste grafische ontwerpers erin om een evenwichtige en aantrekkelijke compositie te ontwerpen.

Een veelgebruikte techniek is gebruik te maken van symmetrisch foto’s, waardoor het makkelijker wordt om tekst in het midden te plaatsen. Hierdoor ontstaat er een evenwichtige compositie zonder dat één element te zwaar weegt.

De symmetrie in filmposters

Maar, soms kan een afbeelding met meerdere elementen nog steeds uit balans lijken, zelfs als de compositie symmetrisch is. Een goed voorbeeld hiervan is de poster van de film ‘La La Land’. Op deze poster staat een afbeelding van de twee hoofdrolspelers met aan de rechterkant een lamp. Hoewel de afbeelding symmetrisch is, lijkt de lamp aan de rechterkant zwaarder dan de rest van de afbeelding.

Om de balans te herstellen heeft de ontwerper van deze poster de tekst aan de linkerkant geplaatst. Dit zorgt ervoor dat de hele afbeelding weer in evenwicht is. Daarnaast is de tekst aan de onderkant dicht bij elkaar gegroepeerd, wat de hele afbeelding stabieler maakt.

De herstelde balans in de filmposter van La La Land

Zekerheid

Het creëren van balans in een afbeelding is belangrijk, omdat het de kijker een gevoel van zekerheid en stabiliteit geeft. In het boek ‘Art and Visual Perception’ zegt Rudolf Arnheim dat balans zowel visueel als fysiek de staat van distributie is waarin alle actie tot stilstand komt. Dit betekent dat balans zorgt voor rust en orde in een afbeelding en dat het ons als kijkers een gevoel van controle en veiligheid geeft.

Kortom, balans is een belangrijk aspect van beeldtaal en kan worden bereikt door het gebruik van symmetrie, compositie, kleur en vorm. En hoewel er geen vaste regels zijn als het gaat om design, weten wij wel dat balans ons als kijkers een gevoel van zekerheid geeft en dat wij daar als mens van nature van houden.

Uitzonderingen

Hoewel balans een belangrijk aspect is in beeldtaal en grafisch design, zijn er zeker uitzonderingen waarin een afbeelding zonder balans toch werkt. Er is geen standaard antwoord in design, omdat het vaak afhankelijk is van het doel en de boodschap van het ontwerp.

Een voorbeeld hiervan is de film poster van Forrest Gump. Op het eerste gezicht lijkt alles aan de rechterkant te staan, waardoor de afbeelding ongebalanceerd lijkt. Maar, als je de kijkrichting van Forrest Gump volgt en naar de lege witte ruimte kijkt, krijg je ruimte voor eigen verbeelding. Dit sluit perfect aan bij de tekst aan de rechterkant die zegt: “De wereld zal nooit hetzelfde zijn als je door de ogen van Forrest Gump hebt gekeken.” Dit laat zien dat balans niet altijd noodzakelijk is, en dat er andere manieren zijn om de boodschap van een afbeelding over te brengen.

Een bewuste uitzondering van balans

Het is belangrijk om te onthouden dat design een creatief proces is waarbij er ruimte is voor experimenteren en het nemen van risico’s. Soms kan een afbeelding zonder balans werken en soms kan het juist nodig zijn om een afbeelding bewust ongebalanceerd te maken om zo een bepaalde emotie of boodschap over te brengen.

Daarom is het als designer belangrijk om te kijken wat het beste werkt voor de specifieke afbeelding en boodschap. Met behulp van kennis over balans en beeldtaal kunnen designers nieuwe en creatieve manieren ontdekken om afbeeldingen te creëren die de aandacht van het publiek trekken en effectief communiceren wat zij willen overbrengen.

Het effect van visuele asymmetrie

In 2019 publiceerde Jonathan Luffarelli, Antonios Stamatogiannakis en Haiyang Yang een interessant artikel genaamd “The visual Asymmetry effect: an interplay of logo design and brand personality on brand equity”. Het onderzoek richtte zich op de vraag hoe de asymmetrie van een logo het imago van een merk kan beïnvloeden. Het artikel onderzoekt de relatie tussen logo design, merkpersoonlijkheid en merkwaarde en toont aan dat asymmetrische logo’s een belangrijk instrument kunnen zijn om een merk onderscheidend te maken.

De studie maakt gebruik van twee experimenten om te onderzoeken hoe asymmetrie van het logo de perceptie van de merkpersoonlijkheid en de merkwaarde beïnvloedt. Het eerste experiment toonde aan dat asymmetrische logo’s als innovatief en uniek worden beschouwd in vergelijking met symmetrische logo’s. Het tweede experiment onderzocht hoe de merkpersoonlijkheid van een merk wordt beïnvloed door asymmetrie in het logo. Het bleek dat een asymmetrisch logo wordt geassocieerd met een merkpersoonlijkheid die creatief en innovatief is.

Het artikel benadrukt ook het belang van de consistentie tussen logo design en merkpersoonlijkheid. De auteurs stellen dat als een merk een creatieve en innovatieve merkpersoonlijkheid wil uitstralen, het logo ook asymmetrisch moet zijn om deze boodschap te ondersteunen.

The visual asymmetry effect: an interplay of logo design and brand personality on brand equit (Luffarelli et al., 2019)

Het Google-logo

In 1998 introduceerde Google haar eerste logo, wat later het symbool zou worden van één van de meest innovatieve bedrijven ter wereld. Het logo was vrij eenvoudig: blauwe en groene letters die de merknaam spellen. Door de jaren is het logo al een aantal keren aangepast, maar de basis blijft hetzelfde.

Het Google-logo staat bekend om zijn imperfecties, zoals het ontbreken van perfecte cirkels in de “o’s”. Volgens David Linder, een UX-ontwerper, heeft deze imperfectie eigenlijk bijgedragen aan de kracht van het logo. Het maakt het logo herkenbaar en vertrouwd. Bovendien geeft het de indruk dat Google, ondanks haar grootte, niet te serieus neemt en een speelse en creatieve kant heeft.

Het Google-logo is één van de meest herkenbare logo’s ter wereld. Het logo is echter niet zo eenvoudig als het lijkt. Het is ontworpen om er perfect uit te zien, maar het brein interpreteert het logo vaak anders.

Volgens Arun Jangra, een UI/UX-ontwerper, zit het probleem in de manier waarop het brein werkt. Het brein wil altijd symmetrie en precisie, maar het Google-logo is niet perfect symmetrisch. Het logo bevat een optische stabilisator die het logo er perfect uit laat zien, maar het brein interpreteert het logo als minder perfect dan het eigenlijk is.

“Het logo is ontworpen om er perfect uit te zien, maar het brein ziet het anders.”

Jangra concludeert dat het Google-logo een perfect voorbeeld is van de delicate balans tussen wiskundige precisie en optische stabilisatie. Dit kan leiden tot verwarring bij sommige mensen, maar het zorgt er ook voor dat het logo eruit springt en herkenbaar is.

De onbalans van het Google-logo

Fitbrand case: Sport Natural

Bij het ontwerpen van het logo voor Sport Natural heeft Fitbrand gebruik gemaakt van het principe van balans. Het doel van Sport Natural is om mensen op een unieke en persoonlijke manier te helpen groeien, zodat zij zich sterker en autonomer voelen. Om deze visie te weerspiegelen in het logo, heeft Fitbrand de unieke combinatie van fysieke training, mentale begeleiding en comfort op één plek in balans gebracht.

Het logo is opgebouwd uit een beeldmerk en een custom font. Het beeldmerk vormt een symbool van natuurlijke energie en vooruitgang. Beide elementen hebben een moderne en strakke uitstraling. Dit maakt het logo één geheel. Daarnaast heeft Fitbrand ervoor gekozen om het logo symmetrisch te maken. Dit zorgt voor een gevoel van stabiliteit en balans.

Het nieuwe logo van Sport Natural is niet alleen visueel aantrekkelijk, maar ook consistent met de merkidentiteit van Sport Natural. Het logo laat zien dat Sport Natural zich richt op het helpen van mensen op een unieke en persoonlijke manier, met aandacht voor zowel fysieke als mentale gezondheid. Door het gebruik van balans in het logo wordt deze boodschap visueel overgebracht.

Het logo van Sport Natural

Aan de slag met beeldtaal

Wij begrijpen dat je met al deze informatie snel aan de slag wilt met jouw eigen beeldtaal! Mocht jij hier hulp bij willen, dan helpen wij je graag! Schroom je niet om contact met ons op te nemen.

Bron:

Luffarelli, J., Stamatogiannakis, A., & Yang, H. (2019). The Visual Asymmetry Effect: An Interplay of Logo Design and Brand Personality on Brand Equity. Journal of Marketing Research, 56(1), 89–103. https://doi.org/10.1177/0022243718820548

Ben je geïnspireerd geraakt door dit artikel? Maak werk van je grafisch ontwerp.